De overheid moet en kan nu noodmaatregelen nemen om de eigen natuurdoelen nog te halen. Dat is ook nodig om uit de stikstofcrisis te komen. Voor beter inzicht in de problemen en goede onderbouwing voor aanvullende maatregelen zijn bovendien verbeterde natuurdoelanalyses nodig. Daarbij moet ook gekeken worden naar de omgeving van natuurgebieden. Veel problemen worden daar veroorzaakt.
De Ecologische Autoriteit is ingesteld om te beoordelen of alle beschikbare en juiste informatie gebruikt wordt voor besluitvorming over beschermde natuur. Alle provincies moeten natuurdoelanalyses opstellen waarin zij per stikstofgevoelig Natura 2000-gebied laten zien of de natuurdoelen met de huidige maatregelen worden gehaald, of dat er meer nodig is voor natuurherstel. Deze onderbouwing is nodig voor de maatregelen die later worden opgenomen in provinciale gebiedsprogramma’s. Inmiddels zijn 70 van de 130 natuurdoelanalyses getoetst. Op basis van de hoofdbevindingen en observaties uit gesprekken met diverse betrokkenen, kan nu breder worden geadviseerd over wat nodig is om de natuurdoelen te halen.
Natuurgebieden verslechterd, aanvullende maatregelen hard nodig
In de afgelopen jaren is het nodige gedaan aan natuurbeheer in de natuurgebieden. Toch blijkt uit de natuurdoelanalyses dat het niet genoeg is om de natuurdoelen te halen. Veel Natura 2000-gebieden zijn verslechterd, of verslechtering kan niet uitgesloten worden. Dit is in strijd met nationale en Europese wetgeving. Ook heeft Nederland sinds de natuur beschermd is te weinig gedaan om goed in beeld te krijgen hoe de natuur ervoor staat.
Omgeving belangrijk voor beter inzicht en maatregelen
Belangrijk voor gezonde natuur en natuurherstel zijn een gezonde bodem, schoon water en een schone lucht. In veel gebieden zijn die randvoorwaarden nu niet goed genoeg, blijkt uit de natuurdoelanalyses. De belangrijkste oplossingen voor natuurherstel zijn maatregelen die de stikstofbelasting in de gebieden omlaag brengen en de waterhuishouding verbeteren. De natuurdoelanalyses laten zien dat daarvoor niet alleen gekeken moet worden naar de natuurgebieden zelf, maar ook naar de omgeving.
De natuurdoelanalyse is waardevol als instrument, maar moet en kan beter
Goede en objectieve informatie in de natuurdoelanalyses is een randvoorwaarde voor de kwaliteit van de besluitvorming én voor de gezamenlijke inzet van bestuurders, burgers en ondernemers. Er zijn veel kansen voor verbetering van de huidige generatie natuurdoelanalyses. Zo is voor veel gebieden kennis beschikbaar die nu nog niet is benut. Het gaat bijvoorbeeld om bestaande onderzoeken, maar ook om gebiedskennis van natuurbeheerders. In de analyses moet bovendien beter worden gekeken naar de samenhang van de natuurgebieden met hun omgeving, moeten doelen en maatregelen concreter worden geformuleerd en is aansluiting nodig op gebiedsprogramma’s en beheerplannen.
Perspectief voor de samenleving
Er is grote maatschappelijke urgentie voor goede en objectieve natuurinformatie als basis voor natuurherstel. Met de verbeterde natuurdoelanalyses en effectieve maatregelen ontstaat weer perspectief op herstel van een goede milieukwaliteit. Dat is niet alleen belangrijk voor de natuur, maar ook voor de gezondheid van mensen. En het geeft perspectief voor gewenste ontwikkelingen op gebied van woningbouw, hernieuwbare energie en duurzaam ondernemen. Provincies en rijk zouden hier samen, als één overheid, de schouders onder moeten zetten.
Lees het adviesrapport ‘Doen wat moet én kan’
Bron afbeelding: Website Ecologische Autoriteit